Thịt Trâu Nấu Xà Bần – Hương Vị Tết Của Người H’rê Quảng Ngãi
Đến với Quảng Ngãi, đặc biệt vào ngày Tết, du khách có cơ hội thưởng thức những đặc sản, những món ăn dân tộc, dân dã mang đậm hương vị quê hương của người H’rê. Trong nền ẩm thực phong phú đó, du khách sẽ có dịp được thưởng thức các món ăn từ thịt trâu, đặc biệt là món thịt trâu nấu xà bần của người H’rê trong ngày Tết cổ truyền.
Tết xưa của người H’rê thường bắt đầu khi hoa gạo nở rộ vào tháng Ba âm lịch hàng năm, còn nay Tết của người H’rê đã chuyển sang mùa xuân cùng Tết Nguyên Đán.
Tết của người H’rê mang nhiều nét riêng, đậm đà bản sắc quê hương, dân tộc, dân dã gắn liền với ché rượu cần cay nồng, ấm bụng, với những món ăn ngon chế biến từ thịt trâu dâng lên thần linh như thịt trâu nướng lá lốt, thịt trâu nấu xà bần, cá niêng nướng chấm muối ớt, heo ki, gà re, bánh lá dong… Trong đó, món thịt trâu nấu xà bần là món ăn truyền thống, là món ăn quan trọng trong ngày Tết của người H‘rê, nức lòng mỗi thực khách khi có dịp thưởng thức.
Người dân tộc H’ rê bên ché rượu cần ngày Tết – Ảnh: phiatruoc
Món thịt trâu nấu xà bần làm nên ngày tết của đồng bào H’rê – Ảnh: S Việt Nam
Đối với những người nông dân chân lấm tay bùn, “con trâu là đầu cơ nghiệp”, là tài sản quý giá của mỗi gia đình. Người đàn ông xưa luôn phải cố gắng làm được ba việc đó là “tậu trâu, lấy vợ, làm nhà”.
Con trâu là đầu cơ nghiệp của người H’rê – Ảnh: sưu tầm
Đối với người H‘rê, Quảng Ngãi cũng vậy, con trâu không chỉ là tài sản to lớn, quý giá mà con trâu còn là con vật có linh hồn, dùng để tế lễ các vị thần linh, cầu cho một năm mưa hòa, gió thuận, trồng trọt thuận lợi. Vào ngày Tết, người H‘rê sẽ dâng trâu cúng Giàng của buôn làng. Cũng vì đó, những món ăn địa phương, thơm ngon, dân dã chế biến từ thịt trâu như thịt trâu nướng lá lốt, thịt trâu nấu xà bần… đã trở thành món ăn truyền thống, mang đậm hương vị, ẩm thực của người H‘rê và không thể thiếu trong ngày Tết.
Dân tộc H’rê cúng giàng – Ảnh: Sưu tầm
Thịt trâu nấu xà bần là món ăn quan trọng trong ngày Tết cổ truyền của người dân H‘rê, Quảng Ngãi. Món ăn này để mời khách quý hay những người thân thiết trong dòng họ của buôn làng. Để chế biến được món đặc sản hấp dẫn này, ngon miệng, mang đậm hương vị dân tộc của người dân H’rê thì phải có được những kinh nghiệm chế biến khéo léo của người dân H‘rê.
Sau khi thịt rửa sạch sẽ được cho vào nồi nước đun chín – Ảnh: wordpress
Nguyên liệu món thịt trâu nấu xà bần rất đơn giản nhưng khi chế biến phải khéo léo có những kinh nghiệm nấu ăn lâu năm. Người H‘rê chọn đoạn ruột non, huyết, da, thịt cắt thành từng miếng, sao cho mỗi miếng dài bằng hai đốt ngón tay rồi mang đi rửa sạch, để ráo nước. Sau đó cho tất cả vào nồi đồng và đổ nước xâm xấp rồi nấu khoảng ba mươi phút, lửa vừa đủ đến khi gần chín thì nhấc xuống bếp.
Cho tất cả vào nồi đồng nấu lên – Ảnh: S Việt Nam
Đến bước này là bước quan trọng. Món ăn có ngon, có đậm đà hương vị hay không là nhờ bước này. Sau khi nhấc nồi xuống bếp, bỏ thêm gia vị và để món ăn thêm hấp dẫn ta phải bỏ thêm lá sưng hay còn gọi là lá trái sả để món xà bần được thơm ngon, mang đậm hương vị đặc trưng của vùng đất Quảng Ngãi của người H‘rê.
Lá sưng – nguyên liệu không thể thiếu cho món thịt trâu xà bần – Ảnh: saigonamthucXưa kia khi món thịt trâu nấu xà bần được nấu xong, mọi người ngồi quây quần bên mâm cơm, bên ché rượu cần và thật đặc biệt, họ dùng mo cau quấn để múc thịt – thật bình dị, dân dã. Nhưng ngày nay, người H‘rê không còn dùng mo cau để múc thịt, họ đã thay đổi. Họ múc thịt trâu nấu xà bần ra tô rồi cùng thưởng thức.
Món thịt trâu xà bần thơm ngon – Ảnh: vnecdn
Từ nguyên liệu là thịt trâu, dưới bàn tay khéo léo của mình, người H‘rê có thể chế biến được nhiều món ăn ngon. Ngoài thịt trâu nấu xà bần nức lòng du khách, người H‘rê còn chế biến món thịt trâu nướng lá lốt thơm ngon, béo ngậy trong ngày Tết, thiết đãi mọi người.
Miếng thịt trâu nướng lá lốt thơm ngon, béo ngậy hấp dẫn người dân, thực khách. Trong lúc nướng, người H‘rê giã muối hột với ớt hiểm để sẵn. Thịt vừa nướng xong được bày ra mẹt có lót lá chuối rồi chấm ăn ngay với muối ớt. Vừa nóng vừa thơm ngon lại bày lên lá chuối, nhìn món ăn thật dân dã, đậm đà hương vị quê hương và có sức hấp dẫn kì lạ với du khách.
Món thịt trâu nướng lá lốt – Ảnh: Sưu tầm
Mỗi dịp Tết đến xuân về, tiết trời se lạnh, cả gia đình, dòng họ trong buôn làng ngồi quây quần bên mâm cơm nghi ngút khói, bên món thịt trâu, bên ché rượu cần cay nồng thật đầm ấm, sum họp và tình cảm. Khi men say chếnh choáng, người dân H‘rê nhảy múa bên đống lửa hồng, hòa mình trong tiếng đàn, tiếng cồng, tiếng chiêng, tiếng nhạc của buôn làng, vui mừng, chào đón một năm mới, một mùa mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Một khung cảnh bình dị, thân thương.
Người dân cùng nhau nhảy múa bên đống lửa hồng – Ảnh: phiatruoc
Có thể nói, các món ăn từ thịt trâu đã trở thành món ăn truyền thống, món ăn dân tộc của người H‘rê mỗi dịp Tết đến xuân về. Và món thịt trâu nấu xà bần là món ăn không thể thiếu, là món ăn quan trọng trong ẩm thực, trong hương vị ngày Tết của ngày H‘rê, góp phần làm phong phú nền ẩm thực độc đáo của người H‘rê và thu hút nhiều thực khách đến với buôn làng người H‘rê, Quảng Ngãi.
Cùng tham khảo cách chế biến hai món ăn độc đáo của người H’rê bạn nhé:
Thịt trâu nấu xà bần của người H‘rê – Video: S Việt Nam
Lương Mai – Mytour.vn
